- Хантыйский
- Русский
Вухсар па шовӑр
Вўща вәаты, хӑнты ясӑңӑн хӑншты ёх!
Нын хӑншты «Хӑнты ясӑң» нєпекӑн әмща йис. Сыр-сыр хурамӑң хурӑт вєрман вәӑт, арсыр ям хӑннєхәйт оӑңӑн хӑншӑты, сыр-сыр йиуп путрӑт. Пәмащипа нынана, яма мир вәупсы оӑңӑн хӑншӑты.
Тынӑң «Хӑнты ясӑң» нємуп газета хуща рәпитты ёх: Раиса Германовна, Ульяна Алексеевна, Реональда Степановна, Владимир Егорович, Надежда Ильинична, Людмила Тихоновна, Надежда Владимировна, Ирина Владимировна, нын хӑншты ясңӑн тәта ат мӑн, нын хошум ясңен сӑма мира ат уңӑ. Хӑнтыя сатщи тәс путрӑт нын нумсӑна па тәта хӑншӑты. Нынана тӑаң вәупсы, нумсӑң ух, каркам ёш! Нємӑт вєр ӑнт юрємӑсӑн. Иса мирӑн оӑңӑн нәмӑмӑсты. Мир нын оңенӑн ищи яма нәмӑс. Тӑаң ёш, тӑаң кўр! Хӑншты вєрн кєна ат мӑн.
Имутыйн вәнтӑн вәсңӑн Шовӑрлэ па улмаяң Вухсар. Вәсңӑн, вәсңӑн, сўс пєа кєрӑты питӑс. Ерта, вота йис. Шовӑрлэ лупий: «Вухсарые, хот омӑсумн ки, ищка щи ешайн йи». Я щи хот омӑсты питсӑңӑн.
Улмаяң Вухсарэн турн мунтал эвӑт хот омӑсты нумӑс вєрӑс. Ин хот щи сора етшумӑс. Шовӑрлэңкен па нумӑс вєрӑс хот такашӑк омӑсты. Хўв нәмӑсӑс, ван нәмӑсӑс, щӑта хӑш варӑс юх эвӑт хот вєрты нумӑс вєрӑс. Юхан кимӑ хӑш варса яма нохӑр юх єрн йирсӑӑсэ. Вўса турн мунталн тэвӑсӑэ. Имутыйн щи хот хота йис. Ям, хошум хот тывӑс. Щи хотӑн вәты питӑс. Улмаяң Вухсарэн па турн мунталы хотӑн вә.
Вєра вән вот вәс. Вухсарэн єваса вєрум хот-лэңке вән вот акеӑн е путса. Па щи улмаяң Вухсар хоты хӑщӑс. Хуты па вәты?
Ищкийн щи пева. Муй вєр? Я, щи кўт нәмӑмӑсэ: «Туташӑк хуты Шовӑрлэ вә. ўв щи ям хот тӑй. Щив ки яңхум. Мосӑң хота єсӑаюм». Щи мӑнӑс. Нявлӑк сӑмӑң Шовӑрлэнкийн хота щи єсӑса.
«Я, вәа ма хущєма, кӑт хуятн ям, хошум». Щи вәӑңӑн. Имутыйн улмаяң Вухсарэн ким щи нёхӑсӑэ Шовӑрлэ.
Кәняр Шовӑрлэңки хоуман е щи шәшмӑс. Шәшӑс, шәшӑс, ещат Мойпӑр аке ики єтӑс: «Я, нӑң па муй хоӑӑн, Шовӑрлэңки? Муйен хуты йис»? Шоврэн луп: «Ма хот омӑссум хӑш варӑс эвӑт, нохӑр юх єрн така ювӑрсєм. Вўса турн мунталн тэвсӑам. Улмаяң Вухсарэн лола-поса ўв хот турн мунталы эвӑт вєрсӑэ. ўв хот Вән вот акенӑн е путса. Ма хущєма вәты юхтӑс. Мӑнты па щӑта ким лукємӑсэ».
Ин Мойпӑр аке ики нёхмӑс: «Я, муй щи кєм вєр пӑты хоӑӑн. Мӑнумн, ма ўвты ким вошӑтєм». Я, щи мӑнсӑңӑн. Моньщев па е мӑн. Вана юхӑтты питсӑңӑн, Мойпӑр аке ики щи рохсӑтӑс: «Ким павтӑса, улмаяң Вухсар»!
Улмаяң Вухсарэн хот эвӑт сащ: «Кешиам, аюмам ухӑтсӑам, вана юхӑтты вой щи павӑтєм». Пакнӑс Мойпӑр аки, хәхӑман тум мӑнӑс.
Па щи хоуман Шовӑрлэңки шәшмӑс, ещат Кўщилэңки єтӑс. «Нӑң па муй, Шовӑрлэңки, хоӑӑн? Муй вєр тохнємӑс»? Шовӑрлэ хоуман лупӑ: «Ма хот омӑссум хӑш варӑс юх эвӑт, нохӑр юх єрн така ювӑрсєм. Вўса турн мунталн тэвӑсӑам. Улмаяң Вухсарэн лола-поса турн мунталы эвӑт хот вєрӑс. ўв хот Вән вот акенӑн е путса. Ма хущєма вәты юхтӑс. Мӑнты па щӑта ким лукємӑсэ». «Я, муй щи кєм вєр пӑты хоӑӑн. Мӑнумн, ма ўвты ким вошӑтєм». «Яа, нӑңэн хута оь вошӑтты, Мойпӑр аке эвӑт ӑн пакнӑс».
Я, щи шәшумсӑңӑн. Вана юхӑтты питсӑңӑн, Кўщилэңки щи оңитсӑэ хурӑтты. Вухсар сащ: «Кешиам, аюмам ухӑтсӑам, вана юхӑтты вой щи павӑтєм».
Кўщилэңки пакнӑс, па тум тәп вантсэв.
Шовӑрлэ хоуман па щи еы шәшмӑс. Шәшӑс, шәшӑс, ещат Щищкурек єтӑс. Муй ўв ӑ щи наврый, тухӑңӑн ещат сєңкӑ. «Нӑң муй хоӑӑн, Шоварлэңки? Муй вєра йисӑн»? Шовӑрлэ хоуман лупӑ: «Ма хот омӑссум хӑш варӑс юх эвӑт, нохӑр юх єрн така ювӑрсєм. Вўса турн мунталн тэвӑсӑам. Улмаяң Вухсарэн лола-поса турн мунталы эвӑт хот вєрӑс. ўв хотӑ Вән вот акенӑн е путса. Ма хущєма вәты юхтӑс. Мӑнты па щӑта ким лукємӑсэ». «Я, муй щикєм вєр пӑты хоӑӑн. Мӑнумн, ма ўвты йира вошӑтєм». «Яа, нӑңен хута оь вошӑтты, Мойпӑр аке эвӑт ӑн пакнӑс, Кўщилэңкена ӛр ӑнт юхтӑс. Нӑң щикєм войлэңкена хән хәӑнтӑ».
Щи мӑнсӑңӑн. Вана юхӑтты питсӑңӑн, ин щищкўреклэңки щи ўвтӑс: «Ма тӑйты картєм, ма тӑйты кешєм ким эсӑтєм юпийн мӑта вой, мӑта тащ ыӑңа хән хӑщ, иса пайы тәам».
Улмаяң вухсар иса пакнӑс, мутсӑр вәы тўр сый хәмӑс, ов эвӑт ким рӑкнӑс па вәнтӑн щи пєнтӑс.
Щи юпийн Шоварлэңки па Щищкурек хошум хотн вәмитсӑңӑн. Ин па таңха щӑта щи вәӑңӑн.
Лиса и заяц
Сказка на хантыйском языке
Внештатный корреспондент Нина Тарлина Белоярский район п. Казым.
Номер Ханты Ясанг:
№ 1 (3493) 12.01.2018